Hồng Thuận Thông Bảo - Vua Lê Tương Dực (1509 - 1516 ) - Nhà Lê Sơ (1428-1527) - CT VN

Lê Tương Dực (chữ Hán: 黎襄翼 16 tháng 7 năm 1495 – 8 tháng 5 năm 1516) tên thật là Lê Oanh (黎瀠), là vị hoàng đế thứ chín của Hoàng triều Lê sơ nước Đại Việt. Ông cai trị từ năm 1509 đến năm 1516 với niên hiệu Hồng Thuận (洪順), ở ngôi tổng cộng 7 năm.

Ban đầu cai trị quốc gia, ông tỏ ra là vị vua siêng năng, hết lòng cải cách chính trị trên đà suy thoái, mong muốn chấn hưng lại vương triều sau 5 năm chính trị bị suy đồi dưới thời Uy Mục, giai đoạn đầu cai trị của ông thường gọi là Hồng Thuận trung hưng (洪順中興). Nhưng về sau, ông buông lỏng chính trị dẫn tới bị gian thần hãm hại chết thảm và từ đó dẫn tới thời kỳ loạn lạc cuối triều Lê Sơ.^[1]

Lê Oanh là cháu nội Lê Thánh Tông và là em họ Lê Uy Mục. Năm 1509, khi bị Lê Uy Mục bắt giam, ông vượt ngục trốn vào Thanh Hóa, cùng đại thần Nguyễn Văn Lang nổi quân 3 phủ khởi nghĩa, quyết lật đổ Lê Uy Mục. Quân khởi nghĩa tiến ra Đông Kinh, đánh bại và giết Uy Mục. Lê Oanh tự lập làm vua, buổi đầu có một số cố gắng chỉnh đốn triều chính, sửa sang giáo dục, khôi phục văn miếu, biên chép sử sách. Nhưng chẳng bao lâu sau ông lại sống sa đọa như Uy Mục trước đây. Đặc biệt, năm 1516, Tương Dực sai Vũ Như Tô xây dựng cung điện 100 nóc, lại xây công trình quy mô lớn là Cửu Trùng đài, làm nhiều cung điện quy mô hơn xung quanh. Cũng vì vậy, tài nguyên đất nước dần suy kiệt, người lao động bị sai đi xây dựng kiệt sức, tạo mầm mống để cho nhiều cuộc bạo loạn xảy ra, tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa của Trần Tuân (1511) và Trần Cảo (1516) khiến nhà vua và các tướng phải đánh dẹp rất vất vả.

Năm 1516, Nguyên quận công Trịnh Duy Sản bàn mưu Thái sư Lê Quảng Độ và Thượng thư Trình Chí Sâm, đang đêm đem quân vào kinh sư giết chết Hồng Thuận đế. Trịnh Duy Sản giáng Hồng Thuận làm Linh Ẩn vương (靈隱王) rồi lập tông thất Lê Y (黎椅) lên thay, tức Lê Chiêu Tông. Ít lâu sau, Trịnh Duy Sản đi đánh Trần Cảo thì chết trận, Chiêu Tông mới xuống chiếu truy tôn Linh Ẩn vương là Tương Dực đế (襄翼帝).