Đoan Khánh Thông Bảo -Vua Lê Uy Mục (1504 đến 1509) - Nhà Lê Sơ (1428-1527) - CT VN

Lê Uy Mục có tên húy là Lê Tuấn ( trị vì từ 1504 đến 1509 ) là con trai thứ hai của vua Lê Hiến Tông, là anh thứ của vua Lê Túc Tông.  là vị hoàng đế thứ tám của nhà Lê sơ trong lịch sử Việt Nam. Trong thời gian trị vì của mình, ông chỉ dùng một niên hiệu là Đoan Khánh.  ông được xem là một vị hoàng đế tàn bạo và hoang dâm, nổi tiếng là một bạo chúa.

Tháng giêng năm 1507, khi sang Đại Việt để sắc phong cho Lê Uy Mục làm An Nam Quốc vương (安南國王), phó sứ thần của nhà Minh là Hứa Thiên Tích (許天錫) trông thấy tướng mạo hoàng đế, đã làm thơ:

An Nam tứ bách vận vưu trường

Thiên ý như hà giáng quỷ vương?

(Vận An Nam còn dài bốn trăm năm

Ý trời sao lại sinh ra vua quỷ?)

Từ đó, người đời cũng gọi ông là Qủy vương.

Đại Việt sử ký toàn thư có nhắc đến Lê Uy Mục

Vua nghiện rượu, hiếu sát, hoang dâm, thích ra oai, tàn hại người tông thất, giết ngầm tổ mẫu, họ ngoại hoành hành, trăm họ oán giận, người bấy giờ gọi là Quỷ vương, điềm loạn đã xuất hiện từ đấy.

Năm 1509, em họ Lê Uy Mục là Giản Tu công Lê Oanh liên kết với đại thần Nghĩa quận công Nguyễn Văn Lang phất cờ nổi dậy ở Tây Đô (Thanh Hóa), dẫn binh tới Đông Kinh, đánh bại tất cả các đạo quân do Lê Uy Mục gửi đến. Lê Oanh vào kinh thành, phế truất và bắt giam Uy Mục^[1]. Cuối cùng, Uy Mục phải uống thuốc độc tự sát, xác ông bị đem đi nhét vào súng thần công để bắn tan nát.

Lê Uy Mục ở ngôi được 4 năm, thọ 21 tuổi.

Về hiệu tiền Đoan Khánh Thông Bảo của Lê Uy Mục

Xu có kích thước dày,nặng khác thường, có thể coi là đồng xu nặng nhất, dày nhất so với các xu chính triều khác.

Hiện nay, chưa có tài liệu nào giải thích việc vì sao đồng xu lại dày, nặng khác thường như vậy, và nếu tiêu dùng thì sẽ thế nào? Chỉ có thể tạm giải thích dựa vào triều đại lúc đó do vua Lê Uy Mục trị vì, chính trị bất ổn, kinh tế suy thoái, loạn lạc triền miên, triều đình chia bè kéo cánh, cát cứ nổi dậy khắp nơi, dân chúng lầm than cơ cực. Bản thân vua ăn chơi sa đọa, rượu chè, gái gú, hoang dâm, tàn bạo vô độ.

Triều đại do Uy Mục trị vì kéo theo nhiều hệ lụy mà tiền tệ là một ví dụ điển hình, số lượng xu đúc không được kiểm soát, khâu kiểm duyệt khuôn xu… không được quản lý một cách nghiêm ngặt mới dẫn đến việc đồng xu có sự khác biệt như vậy.